ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรมหาสารคาม
ข้อมูลทั่วไป
ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรมหาสารคาม ก่อตั้งเมื่อ วันที่ 10 พฤศจิกายน 2510 ที่บ้านอุปราช หมู่ที่ 3 ตำบลท่าสองคอน อำเภอเมือง จังหวัดมหาสารคาม พื้นที่สูงกว่าระดับน้ำทะเล 154 เมตร สภาพพื้นที่มีลูกคลื่นบางส่วน มีพื้นที่ทั้งหมด 325 ไร่ โดยแบ่งเป็นแปลงปลูกพืชไร่ 246 ไร่ อาคารบ้านพักถนนและอื่นๆ 79 ไร่
พื้นที่รับผิดชอบ
รับผิดชอบพื้นที่ 2 จังหวัด คือ มหาสารคามและบุรีรัมย์ รวมพื้นที่รับผิดชอบ 10.3 ล้านไร่
อัตรากำลัง
ข้าราชการ 8 อัตรา ลูกจ้างประจำ 3 อัตรา พนักงานราชการ 25 อัตรา และแรงงานจ้างเหมาเปลี่ยนแปลงไปตามฤดูกาล
หน้าที่ความรับผิดชอบ
พัฒนาและทดสอบเทคโนโลยีการเกษตร และให้บริการวิชาการด้านพืชและปัจจัยการผลิตในพื้นที่รับผิดชอบให้แก่เจ้าหน้าที่ เกษตรกร ภาคเอกชน และหน่วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง ตลอดจนการผลิตเมล็ดพันธุ์พืช/ไหม
ภารกิจที่ได้รับมอบหมายและผลการดำเนินงาน ปี 2553
ผลผลิตที่ 1 วิจัยและพัฒนาด้านพันธุ์พืชและเทคโนโลยีทางการเกษตร
1.1 โครงการวิจัยและพัฒนาพันธุ์มันสำปะหลังเพื่อผลิตเอทานอล จำนวน 3 แปลงทดลอง
1.2 โครงการวิจัยและพัฒนาพันธุ์มันสำปะหลังเพื่อเป็นอาหารสัตว์ จำนวน 4 แปลงทดลอง
1.3 การพัฒนาระบบการผลิตและเทคโนโลยีเพิ่มผลผลิตมันสำปะหลัง จำนวน 7 แปลง ทดลอง
1.4 การประเมินศักยภาพทางการผลิตและความคุ้มค่าทางเศรษฐศาสตร์ในการผลิตสบู่ดำ ขณะนี้อยู่ระหว่างการดูแลรักษา
1.5 โครงการปรับปรุงพันธุ์อ้อยให้เหมาะสมในเขตต่าง ๆ จำนวน 2 แปลงทดลอง
1.6 การพัฒนาระบบการผลิตและเทคโนโลยีเพิ่มผลผลิตอ้อย จำนวน 10 แปลงทดลอง
ขณะนี้ได้ทำการปลูกไปแล้วบางงานทดลอง ส่วนอีกบางงานทดลองจะทำการปลูกในช่วงต้นฝน ปี 2550
ผลผลิตที่ 2 พันธุ์พืชและปัจจัยการผลิต
– ผลิตถั่วลิสงพันธุ์ไทนาน 9 ขอนแก่น 5 และขอนแก่น 6 จำนวน 17 ตัน ผลิตในฤดูแล้งปี 2550 ได้ผลผลิต จำนวน 10 ตัน ซึ่งจะต้องผลิตเพิ่มเติมให้ได้ตามเป้าหมายในฤดูฝน ปี 2550 นี้
– อ้อยโรงงานพันธุ์ 94-2-200 จำนวน 1,000,000 ท่อน ทำการปลูกในต้นฝนปี 2550 จำนวน 11 ไร่ และจะปลูกในฤดูฝน ปี 2550 อีก จำนวน 20 ไร่
– มันสำปะหลัง จำนวน 250,000 ท่อน ได้ทำการปลูกไปแล้ว จำนวน 6 ไร่ และจะทำการปลูกให้ครบตามแผนอีก จำนวน 14 ไร่ ในฤดูฝน ปี 2550 นี้
– ข้าวโพดข้าวเหนียวพันธุ์ สุโขทัย 1 เป้าหมายการผลิต จำนวน 2 ตัน สามารถผลิตได้ 1,080 กิโลกรัม จะต้องผลิตเพิ่มเติมในฤดูฝน ปี 2550 ให้ได้ตามเป้าหมายการผลิต
ผลผลิตที่ 3 สินค้าเกษตรที่มีคุณภาพได้มาตรฐาน
กิจกรรมที่ 1 จดทะเบียน ตรวจสอบรับรองแหล่งผลิตพืช โรงงานแปรรูป โรงรม (ฟาร์ม/โรงงาน)
- แผนการตรวจสอบและรับรองแหล่งผลิตพืชตามระบบ GAP ในพื้นที่จังหวัดมหาสารคาม จำนวน 1,431 แปลง โดยมีเป้าหมายตรวจติดตาม จำนวน 406 แปลง ตรวจรับรองจำนวน 482 แปลง และบูรณาการร่วมกับกรมส่งเสริมการเกษตร จำนวน 543 แปลง
กิจกรรมที่ 2 การตรวจปัจจัยการผลิต/ศัตรูพืช/ออกใบรับรองและควบคุมกำกับตาม พ.ร.บ.
- ปีงบประมาณ 2566 มีเป้าหมายตรวจร้านค้า จำนวน 150 ร้าน เก็บตัวอย่าง
ปัจจัยการผลิต 9 ตัวอย่าง และออกใบอนุญาตตาม พ.ร.บ. ทั้ง 3 ฉบับ จำนวน 170 ฉบับ ขณะนี้สามารถออกใบอนุญาตตาม พ.ร.บ. ได้แล้ว 107 ฉบับ
ผลผลิตที่ 4 เกษตรกรได้รับการส่งเสริมและพัฒนาศักยภาพ
ปี 2550 ประกอบด้วย 2 โครงการ ดังนี้
- โครงการฟาร์มตัวอย่างในพระองค์สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนารถ
บ้านกำพี้ ตำบลกำพี้ อำเภอบรบือ จังหวัดมหาสารคาม ศบป.มหาสารคาม เป็นหน่วยงานสนับสนุน โดยมี 4 กิจกรรมที่ต้องดำเนินการ คือ ผลิตมันสำปะหลังพันธุ์รับประทาน พื้นที่ 2 ไร่ ผลิตอ้อยคั้นน้ำ พื้นที่ 6 ไร่ และการฝึกอบรมเกษตรกร จะดำเนินการในไตรมาสที่ 3
- โครงการคลินิกเกษตรเคลื่อนที่ มีแผนการออกปฏิบัติงานในพื้นที่ ดังนี้
2.1 โครงการคลินิกเกษตรเคลื่อนที่ ในพระราชานุเคราะห์ สมเด็จพระบรมโอรสาธิ
ราชฯ สยามกุฎราชกุมาร
2.2 โครงการคลินิกเกษตรเคลื่อนที่ ในพระราชานุเคราะห์ เนื่องในวันคล้ายวันประสูติพระเจ้าหลานเธอ พระองค์เจ้าธีปังกรรัศมีโชติ
2.3 โครงการคลินิกเกษตรเคลื่อนที่ ในสมเด็จพระนางเจ้าพระบรมราชินีนารถ
2.4 โครงการคลินิกเกษตรเคลื่อนที่ ของกระทรวงเกษตรและสหกรณ์
2.5 โครงการคลินิกเกษตรเคลื่อนที่ ร่วมกับจังหวัดมหาสารคาม
มีเป้าหมายในการส่งเสริมและพัฒนาศักยภาพให้เกษตรกร จำนวน 112 ราย โดยจะเริ่มดำเนินการในไตรมาสที่ 3
รายงานผลการดำเนินงานโครงการ GAP พืช
งบประมาณปี 2550 ศูนย์บริการวิชาการด้านพืชและปัจจัยการผลิตมหาสารคาม ได้รับแผนการตรวจสอบและรับรองแหล่งผลิตพืชตามระบบ GAP ในพื้นที่จังหวัดมหาสารคาม รวม 1,431 แปลง แยกเป็น 3 ส่วน ตรวจติดตาม 406 แปลง ตรวจรับรอง 482 แปลง และการบูรณาการร่วมกับสำนักงานเกษตรจังหวัดมหาสารคาม 543 แปลง ผลการดำเนินงาน มีดังนี้
- ตรวจติดตาม
– พริก ฤดูแล้ง ตรวจรับรอง 27 แปลง ฤดูฝน กำลังตรวจรับรอง 1 แปลง
– มะม่วง ตรวจรับรอง 27 แปลง ถั่วลิสง ฤดูแล้ง ตรวจรับรอง 44 แปลง ฤดูฝน กำลังตรวจรับรอง 12 แปลง
– ข้าวโพดหวาน ตรวจรับรอง 14 แปลง
– รวมทั้งหมด 130 แปลง ส่วนพืชฤดูฝนอาจมีแปลงเพิ่มเติมได้
- ตรวจรับรอง
– พริก ฤดูแล้ง ตรวจรับรอง 13 แปลง ฤดูฝนกำลังตรวจรับรอง 53 แปลง
– ถั่วลิสง ฤดูแล้ง ตรวจรับรอง 25 แปลง ฤดูฝน กำลังตรวจรับรอง 23 แปลง – ข้าวโพดหวาน ฤดูแล้ง ตรวจรับรอง 5 แปลง
– รวมทั้งหมด 119 แปลง ส่วนพืชฤดูฝนอาจมีเพิ่มเติมได้
- การบูรณาการร่วมกับสำนักงานเกษตรจังหวัด จำนวน 543 แปลง ได้ประสานงาน สำนักงานเกษตรจังหวัดมหาสารคาม ขณะนี้อยู่ในขั้นตอนฝึกอบรมเจ้าหน้าที่ คาดว่าประมาณเดือน มิถุนายน 2550 จะได้พืช และจำนวนแปลงตามเป้าหมาย และจะสรุปส่งรายชื่อเกษตรกรให้ ศบป.มหาสารคาม ตรวจรับรองประมาณเดือน กรกฎาคม 2550
ปัญหา อุปสรรคทำให้ขาดเป้าหมาย
- เกษตรกรเลิกปลูก โดยมีการปลูกพืชอื่นทดแทน
- ขาดแหล่งน้ำ
- ขาดเมล็ดพันธุ์